
چراغ ضد انفجار LED چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟
ایمنی و احتیاط به یک نگرانی اصلی برای مشاغل در سراسر جهان تبدیل شده است. سازمانهای مختلف در سطح جهانی تلاش بیوقفهای برای وضع قوانین سختگیرانهتر برای اجرای پروتکلهای ایمنی در محل کار داشتهاند، مدیران شرکت ها در حال حاضر برای به حداقل رساندن تلفات جانی و مالی آگاهتر شدهاند.
اهمیت تجهیزات ایمنی مانند تجهیزات روشنایی ضد انفجار به این دلیل برجسته شده است که آنها به کارگران کمک می کنند تا به خوبی در محیط های خطرناک مانند (پالایشگاه های نفت، کارخانه های شیمیایی، صنایع مواد غذایی و معادن) کار کنند. به طور کلی مکان خطرناک منطقه ای است با غلظت بالایی از ذرات قابل احتراق مایعات، گازها، الیاف، گرد و غبار و سایر مواد که می تواند باعث آتش سوزی شود. تمام تجهیزات مورد استفاده در یک منطقه خطرناک باید به گونه ای طراحی شده باشند که آتش نگیرند که تجهیزات روشنایی ضد انفجار یکی از آنها است.
روشنایی ضد انفجار چیست؟
روشنایی ضد انفجار به تجهیزات روشنایی مقاوم در برابر انفجار اشاره نمی کند، بلکه به توانایی جلوگیری از وقوع انفجارهای خارجی در مکان های خطرناک اشاره دارد. چراغ روشنایی ضد انفجار که معمولاً به عنوان Ex Lighting شناخته میشوند، اطمینان میدهند که هر گونه جرقه در خود چراغ از بین می رود و منجر به آتشسوزی یا انفجار احتمالی نمیشود.
این چراغ ها از یک قاب فلزی یا فولادی ضخیم با عدسی قوی تشکیل شده اند و کل محفظه جرقه های تولید شده داخلی را مسدود کرده و از ترکیب شدن آنها با منابع قابل احتراق در جو مجاور جلوگیری می کند. این امر خطر تصادفات را کاهش می دهد و ایمنی کلی کارگران و افراد و همچنین وسایل گران قیمت در محل را بهبود می بخشد.
استانداردهای ایمنی
نصب تجهیزات روشنایی ضد انفجار با جلوگیری از اشتعال گازها و بخارات قابل اشتعال اطراف، خطر انفجار را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. علاوه بر این، آئین نامه ملی برق (NEC) که توسط انجمن ملی حفاظت از آتش سوزی (NFPA) منتشر شده است، ایجاب می کند که تمام روشنایی های مورد استفاده در مکان های خطرناک ضد انفجار باشد.
با توجه به طراحی خاص چراغ روشنایی ضد انفجار، خطر انفجار و آتش سوزی بسیار پایین است. بنابراین ایمنی کارکنانی که در مکانهای خطرناک کار میکنند نیز بسیار افزایش مییابد.
مزایای چراغ های ضد انفجار
در ادامه با بررسی برخی مزایای چراغ LED ضد انفجار به دلیل استفاده از آن پی می بریم.
طول عمر زیاد
از آنجایی که تجهیزات روشنایی ضد انفجار معمولاً از مواد قویتر و سنگینتر ساخته میشوند، میتوانند در محیطهای کاری سختتر مقاومت کنند. چراغهای ضد انفجار به راحتی وسایل روشنایی استاندارد نمیشکنند و برای روشنایی برخی فضاهای کاری انتخاب بهتری هستند.
چراغ LED ضد انفجار عمر طولانی تری نسبت به چراغ روشنایی ضد انفجار سنتی دارند. عمر این چراغ ها به طوریست که آنها در سطح روشنایی اولیه خود، حدود 50000 ساعت کار می کنند. در برخی موارد حتی با وجود استفاده مداوم، 100000 ساعت دوام می آورند.
جابجایی آسان و بهتر
به لطف قاب قوی تر و لنز شیشه ای ضخیم تر، لامپ های ضد انفجار در برابر جابجایی بسیار مقاوم هستند. چراغ های ضد انفجار را می توان از یک مکان به مکان دیگر توسط لیفتراک یا سایر ماشین آلات حمل و نقل منتقل کرد بدون اینکه به راحتی آسیب ببینند.
وسایل روشنایی ضد انفجار نسبت به چراغهای استاندارد قابل حملتر هستند، که آنها را برای مشاغلی ایدهآل میکند که برای کار به روشنایی سیار نیاز دارند.
راندمان بالاتر
مزیت اصلی استفاده از چراغ های LED ضد انفجار نسبت به روشنایی سنتی، بهره وری انرژی است، که تقریباً 90٪ انرژی کمتری نسبت به دیگر چراغ های روشنایی مصرف می کنند. دوام و راندمان بهتر، هزینه های نگهداری و عملیات را کاهش می دهد.
سازگار با محیط زیست
علاوه بر مزایای صرفه جویی در انرژی، چراغ های LED ضد انفجار مواد سمی و خطرناکی که برای محیط زیست مضر هستند مانند جیوه و سرب ندارند. بنابراین، استفاده از چراغ های LED ضد انفجار به جای تجهیرات روشنایی سنتی نیز می تواند تجارت شما را دوستدار محیط زیست کند.
انواع استانداردهای کدبندی تجهیزات ضد انفجار
معمولا بعد از نشانEX (explosive atmosphere) ، یک کد شامل اعداد و حروف نیز نوشته شده است. این کد نشان دهنده محیط نصب، نوع حفاظت، گروهبندی گازی، کلاس حرارتی و … بوده و در استانداردهای مختلف (CENELEC، ATEX, NEC 505, IEC) متفاوت می باشد.
در این مطلب راجع به روش کدبندی ATEX به اختصار توضیح می دهیم، محصولات گروه صنعتی شایان برق بر طبق این استاندارد کدبندی شده است.
استاندارد کدبندی جدید اروپا (ATEX)
ترتیب مراحل کدبندی این روش که بر اساس: EU Directive 94/9/E تهیه شده و از اول جولای 2003 برای کلیه کشورهای اروپایی اجباری گردیده است، به شرح زیر می باشد.
- ذکر شماره کد یا لیسانس سازمان گواهی دهنده (که از مراجع واضع استاندارد اخذ نموده است).
- استفاده از علامت

- ذکر نام سازمان گواهی دهنده و آرم آن سازمان
- ذکر شماره مرجع گواهینامه صادره (Certificate Number). این شماره مرجع شامل نام سازمان گواهی دهنده، سال صدور گواهینامه و شماره Reference است که مانند شماره مرجعی که به نامه های اداری رسمی می دهیم عمل می کند یعنی در واقع با ارائه شماره مرجع گواهینامه صادر شده می توان به فایل آن دسترسی پیدا نمود.
- ذکر ATEX و شماره مرجع آن.
- تعیین گروه بندی دستگاه (I برای معادن، II برای غیر معادن)
- برای شماره طبقه بندی منطقه ای (ZONE) که برای مناطق غیر معادن (محیط های گازی یا غبارها) برحسب 1 و 2 و 3 نوشته می شود و بنابراین برای گازها: 1G=Zone 0، 2G=Zone 1، 3G=Zone 2 می باشد و برای غبارها 1D=Zone 20، 2D=Zone 21، 3D=Zone 22 است.
- برای معادن، M1 یا M2 به کار برده می شود که M1 برای مناطق دارای حفاظت فوق العاده شدید (که تقریبا معادل ZONE 0 است) و M2 برای مناطق دارای حفاظت زیاد می باشد (که تقریبا معادل ZONE 1 است) مورد استفاده قرار می گیرد.
- ذکر حرف G برای سرویس گاز و حرف D برای سرویس Dust.
- تعیین نوع حفاظت سیستم (استفاده از q , p , d , e و…) و نیز Ia و یا Ib و [Ib] برای دستگاه های “ایمن ذاتی” (دستگاه های ایمن ذاتی”، اغلب برای معادن و بیسیم های دستی ضد انفجار به کار برده می شوند. Ia برای معادن و Ib برای غیر معادن) (Ib برای دستگاه های اصلی مورد استفاده در محیط های مستعد خطر و [Ib] برای دستگاه های وابسته که ممکن است در این محیط ها به کار گرفته شوند، به کار می رود.)
- تعیین زیرگروه گازی (II A ، II B ، و یا II C) برای غیر معادن (برای معادن و مخصوصا معادن زغال سنگ I A) می باشد.
- تعیین ماکزیمم درجه حرارت سطح ( T1تا T6).
- مشخصات فنی دقیق دستگاه شامل مشخصات الکتریکی یعنی ولتاژ، فرکانس، آمپر و… و نیز مشخصات مکانیکی (حجم یا ابعاد محفظه، جنس آن، مقاومت در مقابل ضربه مکانیکی و…).
- نام سازنده، علامت تجارتی مورد استفاده سازنده و آدرس سازنده.
- مدل، سال ساخت و شماره سریال دستگاه.
- درجه حرارت محیط (در صورتی که غیر از 20- درجه سانتیگراد تا 40+ درجه سانتیگراد باشد) مثلا اگر درجه حرارت محیط بین 30- درجه سانتیگراد و 50+ درجه سانتیگراد بوده و دستگاه برای همین محیط طراحی شده باشد، روی آن نوشته می شود: To + 50 0C Tamb= -30 0C یا Ta
Zone Classification | Flammable atmosphere |
Zone 0, Zone 1, Zone 2 | Gases |
Zone 20, Zone 21, Zone 22 | Dust |
نتیجه
انتخاب تجهیزات روشنایی مناسب در محیط های مستعد خطر اشتعال و آتش سوزی می تواند جان انسان ها را نجات دهد. علاوه بر این، استفاده از چراغ های ضد انفجار LED می تواند کسب و کار شما را واقعاً سودآور کند.
برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید و برای دانلود کاتالوگ محصولات ضد انفجار LED شایان برق می توانید از طریق صفحه دانلودها، اقدام نمایید.