روشنایی سالن های ورزشی بسته به فعالیت انجام شده باید چالش‌های مختلفی را حل کند تا بازیکنان دچار خطای دید نشوند و فضایی امن و بی‌خطر داشته باشند. از طرفی گاهی ممکن است مسابقات برگزار شده در این سالن‌ها، نمایش تلویزیونی داشته باشند که در این صورت نیز لازم است روشنایی مناسب موجود باشد. در این سالن‌ها، روشنایی قسمت تماشاچیان نیز حائز اهمیت است. سالن‌های ورزشی سرپوشیده برای بسیاری از انواع ورزش‌ها اعم از ورزش‌های رزمی، حرکتی، بدنسازی، پهلوانی، آبی استفاده می‌شوند که نیازهای روشنایی آنها باهم متفاوت است. روشنایی یکنواخت و سیستم‌های مدیریت روشنایی هوشمند که سطوح روشنایی را با رشته‌های ورزشی خاص تطبیق می‌دهند، کلید استفاده کارآمد از روشنایی سالن‌های ورزشی هستند.

روشنایی سالن‌های ورزشی سرپوشیده همیشه باید طوری انجام شود که پاسخگوی سخت‌ترین فعالیت‌ها باشد. به عنوان مثال، در بازی با توپ، هرچه توپ کوچکتر و سریعتر باشد، نور بیشتری مورد نیاز است. بیشتر ورزش‌های توپی را می‌توان با 200 لوکس بازی و مشاهده کرد، در حالی که اسکواش یا تنیس روی میز به 300 لوکس نیاز دارند. برای مسابقات، مقدار روشنایی توصیه شده می‌تواند، 500 تا 750 لوکس باشد.

چراغ های سالنی ال ای دی به علت وجود منحنی پخش نور مناسب و عدم تابش خیره کننده، روشنایی مطلوب را حتی برای ورزش‌های توپی سریع یا ژیمناستیک تضمین می‌کند. همچنین با استفاده از سیستم مدیریت نور می‌تواند مقدار نور استفاده شده را به سادگی با نیازها تطبیق دهد که این به نوبه خود باعث صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی می‌شود. یکی‌دیگر از ویژگی‌های مورد نیاز چراغ سالنی این است که باید در برابر ضربه مقاوم باشند تا در حین تمرین یا مسابقات آسیب نبینند.

سالن‌های ورزشی گاهی ممکن است با دیوارهای جداکننده تقسیم شوند تا ورزش‌های مختلف در مناطق مختلف انجام شود. این امر مستلزم یک سیستم مدیریت روشنایی کارآمد است که تنظیمات مختلف روشنایی را فراهم کند. افزودن حسگرهای تشخیص حضور به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند، که در صورت استفاده بیش از حد از روشنایی سالن‌ های ورزشی یا زمانی که هیچ‌کس در حال حاضر از آن استفاده نمی‌کند، می‌تواند هزینه‌های زیادی را ایجاد کند.

مزایای سیستم روشنایی ال ای دی در سالن های ورزشی

چراغ های سالنی ال ای دی، به دلیل داشتن پخش نور یکنواخت و مقاومت در برابر ضربه، برای استفاده در سالن های ورزشی انواع ورزش ها مناسب است.

• تطبیق پذیری بالا (تاکتیک مناسب در هر سالن)

طراحی سیستم روشنایی ال ای دی در هر سالن متناسب با ابعاد و ارتفاع نصب چراغ انجام می شود. همچنین نوع ورزش و سطح آن نیز در طراحی در نظر گرفته می شود. برای حداکثر تطبیق پذیری، چراغ ها به صورت توکار، روکار و یا آویز نصب می شوند.

• کیفیت نور عالی (عملکرد بالا به عنوان استاندارد)

حرکات سریع در حین بازی با توپ، تجهیزات و یا ژیمناستیک، به حداکثر تمرکز و در نتیجه کیفیت عالی نور نیاز دارند. روشنایی ایجاد شده توسط چراغ های سالنی ال ای دی، یکنواخت و بدون تابش خیره کننده است. شاخص نمود رنگ بالا (CRI80 یا CRI90)، شدت نور و دمای رنگ یکنواخت نیز از دیگر ویژگی های برجسته چراغ سالنی است. در نتیجه هر گونه اثرات مزاحم به لطف تجهیزات با کیفیت بالا از بین می رود.

• مقاومت در برابر ضربه (بادوام، مقاوم در برابر ضربه و توپ)

مقاومت در برابر ضربه بالا (IK08) مطابق با استاندارد DIN 18032-3 باعث می شود که چراغ ال ای دی بسیار مقاوم باشد و در برابر ضربه های توپ که به جای دروازه به سقف برخورد می کند، مقاومت کند. این کار طول عمر (50000 ساعت در L70) و همچنین نیاز به تعمیر و نگهداری کم را تضمین می کند.

• مدیریت نور (راندمان بالا، هزینه های عملیاتی کم، بازپرداخت سریع)

راندمان بالای چراغ های سالنی ال ای دی موجب مقرون به صرفه بودن آنها در کارکرد می شود. با ترکیب آنها با سنسورها و سیستم مدیریت نور، متناسب با انواع بازی ها و شرایط، میتوان روشنایی را کنترل کرد و در نهایت هزینه انرژی را بیش از 90 درصد کاهش داد. این بدان معناست که سرمایه گذاری در پروژه های نوسازی در مدت زمان کوتاهی جواب می دهد.

• تنوع بالا (دارای توان های مختلف) 

چراغ سالنی با تکنولوژی ال ای دی در  توان ها و شارهای مختلف قابل تولید است. تنوع در توان باعث می شود که این چراغ ها برای سالن های کوچکتر با ارتفاع نصب کم و همچنین برای سالن های چند منظوره با ارتفاع نصب بالا مناسب باشند.

• ظاهر خوب (زیباسازی سالن های ورزشی)

جلوه نور و طراحی یک چراغ سهم تعیین کننده ای در فضای سالن ورزشی دارد که با انتخابی مناسب در این زمینه می توان سطح جدیدی از زیبایی را ارائه کرد.

• سبکی و پایین بودن وزن (نصب سریع)

وزن کم و مناسب چراغ های سالنی ال ای دی، فرآیند نصب را بسیار ساده و سریع می کند.

• عملکرد برتر (دارای گارانتی و خدمات نصب)

وجود راهنمای نصب و تعمیرات این چراغ ها، کمک سریع و شایسته را برای سوالات و چالش ها در حین نصب تضمین می کند. در غیر این صورت می توان از خدمات نصب شرکت تولید کننده استفاده نمود.

• پایداری (برگ برنده همیشگی)

در پایان عمر یک چراغ سالنی میتوان به سادگی و بدون نیاز به تعویض کامل چراغ تنها با تغییر ماژول LED و درایور، آن را تعویض کرد. این امر موجب پایداری چراغ و کاهش هزینه ها می گردد.

الزامات روشنایی طبق استاندارد EN 12193

کمیته استانداردسازی اروپا، استاندارد EN 12193 را با هدف فعال کردن روشنایی سالن های ورزشی با کیفیت خوب از طریق رعایت برخی توصیه ها و الزامات ایجاد کرده است. در جدول زیر مقادیر پارامترهای مختلفی که باید جهت طراحی روشنایی برای سالن های ورزشی در نظر گرفته شود مشخص شده است.

• حداقل سطح روشنایی (E_average بر حسب لوکس [lx]) : جهت به حداکثر رساندن ادراک بصری

• حداقل سطح یکنواختی نور (U₀) : جهت به حداکثر رساندن راحتی بصری

• حداقل شاخص رندر رنگ (CRI یا R_a) : جهت به حداکثر رساندن درک رنگ واقعی

جدول پارامترهای روشنایی در سالن های مختلف ورزشی

در ادامه تصاویر چند نمونه از سالن های ورزشی که طراحی روشنایی آن با استفاده از استاندارد EN 12193 است، برای مثال و درک بیشتر مشاهده می کنید.

شکل ۱: روشنایی سالن تنیس

شکل ۲:  روشنایی سالن چند منظوره

شکل ۳: روشنایی سالن چند منظوره

شکل ۴: روشنایی سالن استخر

سخن پایانی

چراغ های ال ای دی با توان های مختلفی قابل تولید هستند که این تنوع باعث میشود برای سالن های ورزشی با ابعاد و اندازه های مختلف مناسب باشد. همچنین طراحی زیبا و نصب آسان چراغ ها، آنها را به گزینه مناسبی برای سالن های ورزشی تبدیل کرده است.